در این پایان نامه آثار و نحوه انعقاد معاملات با حق استرداد و مقایسه آن با عقود مشابه در حقوق ایران و انگلیس بررسی می شود.مقصود از معامله با حق استرداد هر عقد تملیکی و معوض است که در آن انتقال دهنده حق دارد، با ردّ عوض که دریافت کرده است، مال تملیک شده را استرداد کند، خواه صورت معامله بیع با شرط خیار باشد یا صلح و خواه امکان استرداد به وسیله شرط خیار باشد یا وکالت یا نذر.

به عبارت دیگر معامله با حق استرداد عقدیست مفروض قانونگذار که اثر انتقال مالکیت را، از هر عقد تملیکی و معوض که عوض قابل استرداد است، گرفته و بر عوض اثر وثیقه ای و بر معوض اثر قرضی بار می کند. معامله با حق استرداد با تولد خود باعث مرگ تعدادی از معاملات راجع به املاک و اموال غیرمنقول و منقول ثبت شده که تحت هر عنوان در آنها قید می شد که " طرف، حق استرداد مال مورد معامله را دارد،" می شود.

اهداف پایان نامه معاملات با حق استرداد به شرح زیر می باشد:
1.بررسی و تبیین مسائل مربوط به ماهیت و نحوه انعقاد معاملات با حق استرداد و بررسی تطبیقی با سایر عقود و تعهدات مدنی مشابه، مانند بیع شرط و عقد رهن از باب شباهتها، تفاوتها، نقدها و ایرادات وارده، از اهداف علمی و نظری این پژوهش می باشد.

2.بررسی و تبیین آثار حقوقی معاملات با حق استرداد و تحلیل و ارزیابی نظرات مختلف در خصوص آثار و ابعاد این نوع معاملات و تکالیف طرفین قرارداد و بررسی موارد مبهم در مورد نتایج حاصله از آن در حقوق ایران و انگلیس از اهداف اصلی این تحقیق می باشد.

فهرست مطالب
چکیده    1
مقدمه    4
الف) بیان مسأله و اهمیت موضوع    6
ب) اهداف تحقيق    6
ج) پرسش های اصلي تحقيق    7
د) فرضيات تحقيق    7
هـ) ساختار تحقيق    8

فصل اول ـ مفاهیم و كليات    10
گفتار اول : معاملات وثیقه ای، انواع و عناصر آن    10
بند اول : تعریف معامله    10
الف) به معنی اعم    10
ب) به معنی اخص    11
بند دوم : تعریف وثیقه    11
بند سوم : تعریف معاملات وثیقه ای    12
بند چهارم : عناصر معاملات وثیقهای    13
گفتار دوم : انواع معاملات وثیقهای    14
بند اول : معاملات رهنی    17
بند دوم : معاملات شرطی    18
بند سوم : بیع شرط    20
گفتار سوم : شرایط اساسی معاملات با حق استرداد    23
بند اول : اهلیت داشتن    23
اهليت در حقوق ايران به دو معني بكار رفته است :    23
بند دوم : معاملات با حق استرداد ورشکسته    27
بند سوم : عین بودن مورد معامله    32
گفتار چهارم : صور احتمالی حق استرداد    33
بررسی و تعریف صور یاد شده در ماده 33 می پردازیم :    34
بند اول : خیار شرط    34
در رابطه با خیار شرط، دو امر مهم باید مورد اشاره قرار گیرند :    35
الف) لزوم تعیین مدت    35
ب) ارتباط رد ثمن با خیار فسخ    37
بند دوم : شرط وکالت    39
بند سوم : شرط نذر خارج    39
بند چهارم : حق استرداد به طور کلی    39

فصل دوم ـ ماهیت حقوقی معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی ایران    42

گفتار اول : مفهوم معامله با حق استرداد    42
بند اول : از نگاه قانون    42
بند دوم : از نگاه حقوقدانان    43
گفتار دوم : اوصاف حقوقی معاملات با حق استرداد    51
بند اول : مفروض قانونگذار بودن؛    51
بند دوم : تحمیلی بودن؛    51
بند سوم : ماهیت مختلط استقراضی- وثیقه ای؛    52
بند چهارم : معوض بودن؛    54
بند پنجم : لازم بودن؛    54
بند ششم : تجزیه ناپذیر بودن؛    56
بند هفتم : تبعی نبودن؛    58
بند هشتم : قابل استرداد بودن یکی از عوضین؛    59
گفتار سوم : ارکان معاملات با حق استرداد    59
بند اول : معامله تملیکی باشد    60
بند دوم : معامله معوض باشد    61
بند سوم : حق استرداد    62
گفتار چهارم : وجوه افتراق و تشابه معاملات با حق استرداد با مفاهیم مشابه    63
بند اول : معامله با حق استرداد و رهن    63
بند دوم : معامله با حق استرداد با وثایق دیون احتمالی و آینده    70
بند سوم : معامله با حق استرداد و بیع شرط    71
بند چهارم : معاملۀ با حق استرداد مکرر (رهن مبیع شرطی)    74
گفتار پنجم : آثار معامله با حق استرداد    77
بند اول : اثر وثیقه ای    77
بند دوم : اثر انتقال منافع از زمان عقد    78
بند سوم : آیا طرف معامله با حق استرداد حق مراجعه به اموال دیگر مدیون را دارد؟    81
بند چهارم : نظر شورای نگهبان پیرامون ماده 34 ق.ث.    85

فصل سوم - معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی انگلیس    87

گفتار اول : ضمانت اجراهای قراردادی در حقوق انگلیس    88
بند اول : تعیین زمان انتقال مالکیت موجد حق استرداد    90
بند دوم : مکانیسمهای استرداد در معاملات غیرمشروط    93
الف) قاعده اول    95
ب) قاعده دوم    97
ج) قاعده سوم    97
د) قاعده چهارم    98
بند سوم : حق استرداد در صورت نقض اساسی    101
بند چهارم : حق استرداد در دکترین تحول اوضاع و احوال قرارداد    105
بند پنجم : حق استرداد در بیع مشروط    109
گفتار دوم : تضمین کالا در قرارداد    113
بند اول : ورود شرط تضمین کالا به قلمرو قرارداد    113
بند دوم : مقررات تجارتی استرداد در ارتباط با تضمین کالا    116

نتیجه گیری    125

«فهرست منابع»    128
1- منابع فارسی    128
الف) کتب، مقالات و پایاننامه    128
ب) قوانین و مقررات    130
2- منابع انگلیسی    130