پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تاریخ و ادبیات با عنوان پیشینه تاریخی و گسترش اسطوره سیاوش در فرهنگ ایران
*یاد آور می شود مقالات زیر بصورت رایگان ضمیمه شده است:)
-
بررسی تحلیلی تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس
-
سیاوش، شخصیّتی آیینی و رازناک در شاهنامه
-
ﻧﻘﺪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺁﻳﻴﻨﻲ ﺍﺳﻄﻮﺭه ﺳﻴﺎﻭﺵ
چکیده:
اسطوره سیاوش، با در نظر گرفتن جز به جزء ساخت مایه های آن، یکی از اصلی ترین و محوری‌ترین بخشها در زنجیره اسطورهای ایرانی است. این اسطوره یکی از پشتوانههای ساختاری شاهنامه به شمار می‌آید؛ بهطوری که بیشتر داستانهای پیش از این، در بُنمایه با آن یگانهاند و نقش زمینهساز آن را دارند. سیاوش دارنده والاترین شخصّیت انسانی در اساطیر ایرانی؛ بویژه در شاهنامه است. زایش، زندگی و مرگ او، مایه اسطورهای کهن را در خود دارد و شخصیّت او آیینی و رازناک است. این پایان نامه در پی آن است تا با تحلیل بُنمایههای اسطورهای شخصیّت سیاوش در شاهنامه، بصورت کامل ویژگیهای بارز شخصیّتی او را موشکافی کند و پیشینه تاریخی و گسترش اسطوره سیاوش در فرهنگ ایران مورد بررسی قرار دهد.
پایان نامه دارای شش(6) گفتار و 260 صفحه می باشد که در گفتار اول کلیات موضوع،در گفتار دوم از اسطوره تا تاریخ،در گفتار سوم جایگاه اساطیری سیاوش،در گفتار چهارم وَرِ سیاوش،در گفتار پنجم عناصر داستانی اسطوره سیاوش و در نهایت در گفتار ششم سیاوش و نمایشنامه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
کلمات کلیدی:
اسطوره
وَرِ سیاوش
تاریخ باستانی ایران
جایگاه اساطیری سیاوش
سیاوش در فرهنگ و ادب ایران
اسطوره چیست؟
واژ ه اسطوره در زبان پارسی واژه‌ای است برگرفته از زبان عربی. «الاسطوره» و «الاسطیره» در زبان عربی به معنی روایت و حدیثی است كه اصلی ندارد و خود واژه‌ای است از اصل یونانی Historia و در زبان عربی «اساطیر» جمع مكسر آن است و در زبان پارسی نیز به صورت جمع به كار می‌رود، اما اغلب از آن معنای مجموعه دستاورد یك قوم در این زمینه اعتقادی مستفاد می‌شود. مانند اساطیر ایرانی، اساطیر یونانی و جز آن، كه مقصود از آن تنها كنارهم چیدن تعدادی اسطوره پراكنده نیست، بلكه اساطیر یك قوم به صورت یك مجموعه در نظر است. اما این گونه معنا و مفهوم واژه اساطیر در زبان پارسی، عمومیّت ندارد و گاه اصطلاح اساطیر جز در كنار هم قرار داشتن ساده اسطوره‌ها، معنایی نمی‌دهد و فقط همان جمع مكسر واژه «اسطوره» است .
به تعبیری دیگر، اسطوره در لغت باواژه Historia به معنی «روایت و تاریخ» هم‌ریشه است؛ در یونانی، «mythos» به معنی «شرح، خبر، قصه» آمده كه با واژه انگلیسی «Mouth» به معنی «دهان، بیان و روایت» از یك ریشه است. اسطوره در دیدگاه‌های گوناگون تعاریف و تعابیر متعدّدی دارد، اما اگر در یك عبارت آن را بخواهیم تعریف كنیم، چنین است: «اسطوره عبارت است از روایت یا جلوه‌ای نمادین درباره ایزدان، فرشتگان، موجودات فوق طبیعی و به طور كلّی جهان شناختی كه یك قوم به منظور تفسیر خود از هستی به كار می‌بندد؛ وسرگذشتی راست و مقدّس است كه در زمانی ازلی رخ داده و به گونه‌ای نمادین، تخیلی و وهم‌انگیز می‌گوید كه چگونه چیزی پدید آمده، هستی دارد، یا از میان خواهد رفت، و در نهایت، اسطوره به شیوه‌ای تمثیلی كاوشگر هستی است.»اسطوره بینشی شهودی است و بُنی دینی و فلسفی دارد، البته فلسفی نه به معنای امروزی، بلكه تنها استدلالی تمثیلی از جهان پیرامون.1
فهرست مطالب
پیشگفتار 9
مقدمه 11
گفتار نخست: كلیات 17
• اسطوره چیست؟
• سودمندیهای شناخت اسطوره
• منابع اساطیری
• مفاهیم نمادین
• انسان، زمان و مکان در اسطوره
• جلوههای اسطوره
• تفاوت اسطوره با گونههای دیگر روایی
• اسطوره سیاوش 18
گفتار دوم: از اسطوره تا تاریخ 35
• اسطوره و تاریخ
• سیاوشِ افسانه ای و اسطوره ای
• کیانیان
• پیشینه تاریخی اسطوره سیاوش
• آیین مهری (میترائیسم)
• ارتباط اسطوره سیاوش با آیین مهر 36
گفتار سوم:جایگاه اساطیری سیاوش
• سیاوش در اساطیر
• سیاوش در آیین ها
• سیاوش و رابطه آن با حاجی فیروز
• سیاوش و نوروز
• سیاوش و آیین كشتن خروس
• سیاوش به عنوان نخستین انسان
• سیاوش به عنوان مظهر شهادت
• سیاوش در یافته های باستان شناسی
گفتار چهارم: وَرِ سیاوش 90
• پیرامون اسطوره سیاوش
• گنگ دژ یاسیاوشکرد، شهری آسمانی
• تقدّس آتش
• همگونی اسطوره سیاوش با حضرت ابراهیم (ع)
• همگونی اسطوره سیاوش با حضرت یوسف (ع)
• همگونی اسطوره سیاوش با حضرت یحیی (ع)
• همگونی اسطوره سیاوش با امام حسین (ع)
• همگونی اسطوره سیاوش با علمدار کربلا 66
گفتار پنجم: عناصر داستانی اسطوره سیاوش 116
• طرح داستان
• شخصیتهای اصلی و فرعی داستان سیاووش
• شخصیتهای داستان از جهت نُمادین
• اوج داستان
• فرود داستان 137
گفتار ششم: سیاوش و نمایشنامه‌ها 184
• سیاوشان
• آثار به دست آمده از سوگ سیاوش
• نمایشنامههای مشهور نوشته شده
• نمایشنامههای اجرا شده
• مجموعه فیلمهای ساخته و اجرا شده
• نقاشیهای مجالس شاهنامه
• اسطوره سیاوش در طومار نقّالان و تعزیه خوانان
• سیاوش در باور پیروان آیین کهن یارسان
• تاریخ پیدایش و مراسم مسلک یارسان
• همگونی در بسیاری از باورهای آیینهای یارسان، مهر و سیاوشان
• بازتاب اسطوره سیاوش در فرهنگ و ادب ایران
• بازتاب اسطوره سیاوش در شعر خاقانی
• بازتاب اسطوره سیاوش در شعر عطار
• بازتاب اسطوره سیاوش در شعر حافظ
• بازتاب اسطوره سیاوش در شعر شفیعی کدکنی
• بازتاب اسطوره سیاوش در شعر اخوان ثالث 195
کتابنامه 249
فهرست تصاویر 254
فهرست آیات و روایات 260
قیمت: 21٬000 تومان
قیمت: 165٬000 تومان