پایان نامه کارشناسی رشته الهیات و معارف اسلامی با عنوان اسارت در خود
ساختار هویت انسان:
درباره ساختار وجودی انسان و اینكه دو ساحتی است یا تك قطبی، دو نظریه مهم و كلی وجود دارد.اول. نظریه اكثر اندیشمندان غربی مبنی بر اینكه انسان هویتی تك قطبی و طبیعی دارد. انسان موجودی مادی و زیستی است كه تحت تاثیر تاریخ، جامعه ، تربیت ، ویا انتخاب خود ساخته می شود. این نظریه عمدتا مربوط به كسانی است كه روح انسان را از سنخ بدن و طبیعت و ماده می دانند.دوم . نظریه اندیشمندانی كه علاوه بر بعد طبیعی، برای انسان بعدی متافیزیكی نیز قایل اند كسانی كه انسان را دارای روحی مجرد و از سنخ ملكوت می دانند.اسلام طرفدار نظریه دوم است. از این دیدگاه آدمی به طور کلی از دو گونه هویت معنوی و مادی برخوردار است. از این نظر كه از بدن مادی و طبیعی سود می برد ، هویتی بشری و طبیعی دارد و از آن جهت كه دارای روحی مجرد و فرا طبیعی است، دارای هویتی مجرد نیز هست.
قرآن كریم به ساختار دو بعدی روح انسان اشاره كرده و می فرماید: خداوند آفرینش انسان را ازگل آغاز كرد، سپس او را سازمان هماهنگ بخشید و از روح خود در او دمید، پس انسان آمیزه اى از عنصرى مادی و زمینى و عنصری مجرد و الهى است، و بدأ خلق الانسان من طین ثم سوّاه و نفخ فیه من روحه، شروع خلقت انسان از خاك بود، سپس او را بیاراست و از روح خویش در او دمید. سجده / 9 و 7.در آموزه های دینی ما تعبیرهای فراوانی نسبت به دو واقعیت وجودی انسان وجود دارد، همچون: خود حقیقی و خود مجازی، خود ملكوتی و خود ملكی، خود مثبت و خود منفی، خود عالی و خود سافل، خود مجرد و خود مادی، خود معنوی و خود طبیعی و مانند آن.
اینكه انسان دارای دوساحت مادی و مجرد است، قابل انكار نیست، ولی از دیدگاه انسان شناسی و خودشناسی باید به این نكته توجه كنیم كه ما به عنوان انسان، موجودی فرامادی و روحانی هستیم و بدن مادی، تنها قالب این جهانی ما است. ما به بدن طبیعی خود در این دنیا نیاز داریم، ولی بدن نیستیم. انسان، طبیعت مادی نیست، انسان یك حقیقت روحانی است و بدن تنها ابزاری است كه خدای متعال در این زندگی در اختیار ما قرار داده تا بتوانیم در عالم عنصری و طبیعت مادی این عالم زندگی كنیم.این رویکرد باعث نمی شود که ما بدن و هویت بشری خود را فراموش کنیم و یا آن را از حیطه فعالیت های خودسازانه خارج بدانیم، زیرا در هر صورت انسان تا هنگامی که زنده است و در این سرای زندگی می کند، در طبیعت رشد می کند و به بدن و هویت بشری خود نیاز دارد و تا هنگامی که آن را به خوبی مدیریت نکند، امکان رشد معنوی و انسانی نیز نخواهد داشت.
کلمات کلیدی:
نفس انسانی
هویت انسان
كرامت نفس
خواهش های نفسانی
سه گانگی هویت انسان:
قرآن کریم در مورد انسان از سه واقعیت وجودی نفس، عقل و قلب سخن می گوید. نفس مجموعه ای از قوای غریزی آدمی است و هویت بشری انسان را می سازد، عقل که مرکز ادراک و استدلال است، به انسان هویت انسانی می دهد و قلب که عرش رحمان است، به آدمی هویتی الهی می بخشد.مطابق این رویکرد، بعد مجرد انسان نیز خود به دو هویت انسانی و الهی تقسیم می شود. بنابراین در یک نظریه کلی و نهایی درباره ساختار هویت انسان می توان گفت: انسان به طور کلی دارای سه گونه هویت است.
1. هویت بشری که در عرصه حیات طبیعی شکل می گیرد و توسط نفس مدیریت می شود.
2. هویت انسانی که در عرصه حیات عقلانی و توسط نیروی عقل رشد می کند.
3. هویت الهی که در عرصه حیات عرفانی و قلب پرورش می یابد.
فهرست مطالب
مقدمه 1
فصل اول 3
دو نوع در تعالیم اسلامی 3
خود دوستی ودگردوستی 9
غریزه خود دوستی و تمایل دگردوستی 9
فصل دوم 11
كرامت نفس ومبارزه با نفس 11
خواهش های نفسانی 14
مبارزه با خواهش های نفسانی 14
صبر در برابر مشكلات 15
فصل سوم 17
خودخواهی سرچشمۀ انحطاط 17
سخنانی از امام خمینی (ره)در مورد خودخواهی وخودبینی 19
فصل چهارم
21 مظاهر خودخواهی درزندگی انسان 21
دو مورد از تعالیم اسلامی در مبارزۀمستقیم با عوارض خودخواهی 21
فصل پنجم 25
حق 25
فصل ششم 27
كبر ونخوت 27
آیه ای از كبر ونخوت 28
فصل هفتم 29
غرور و خود بینی 29
مفهوم غرور 29
غرور در قرآن مجید 30
تفسیر و جمع بندی 33
نتیجه نهایی 37
نكوهش غرور در روایات اسلامی 37
فصل هشتم 45
دین گریزی 45
فصل نهم 50
مبارزه با خودخواهی 50
فصل دهم 52
عبادت بی ثمر 52
حركات صعودی 57
شنوندگان سخن غیرحق 57
فصل یازدهم 60
راه عملی مبارزه با خودخواهی 60
مبدأ و معاد 60
آثار سازندۀ عقیده به معاد 61
آثاراجتماعی عقیده به معاد 63
ایجاد تعادل در امیال 67
منابع و مأخذ 71
قیمت: 50٬000 تومان
قیمت: 44٬000 تومان
قیمت: 50٬000 تومان